Tri dosha de constituties

De drie energetische levenskrachten, Tri dosha

Ieder mens is opgebouwd uit vijf elementen. Deze elementen zijn: aarde, water, vuur, lucht en ether.

Drie dosha's

Niet alleen de mens wordt gevormd door deze vijf elementen, maar alles in het universum. Deze vijf elementen vormen de drie dosha’s: vata, pitta en kapha. Dosha’s zijn energetische levenskrachten. Wat we zien is, dat er één dosha of een combinatie van twee dosha’s sterker aanwezig zijn in de mens. Ieder mens heeft hierin een uniek patroon. Dit verklaart waarom we allen verschillend zijn.

Vata, Pitta en Kapha

De dosha Vata bestaat uit het element lucht onder invloed van ether. De dosha Pitta is opgebouwd uit het element vuur onder invloed van water en de dosha Kapha uit water onder invloed van aarde. Vaak overheersen twee dosha's in het lichaam, waarvan één meer overheerst ten opzichte van de ander. Zo kun je bijvoorbeeld: een vata-kapha type persoon zijn of een kapha-pitta. Drie gelijke dosha’s of één dominante dosha komt niet of vrijwel niet voor (volgens dr. Frawley, die dit in zijn praktijk niet tegenkwam). Uitgaande van alle mogelijkheden zijn er zo'n tien constitutietypen, waarbinnen overigens ieder mens weer een unieke nuance heeft.

De kracht van de dosha's

Belangrijk voor de gezondheid is, dat de kracht van de dosha’s in balans is overeenkomstig de verhouding van de dosha’s in de constitutie van een persoon. Als ze uit balans zijn geraakt onder invloed van bijvoorbeeld levenservaringen, voeding, cultuur e.a, is de zorg om ze weer in balans te brengen nodig. Dit is in Ayurveda te verwezenlijken door een wijziging in de levensstijl aan te brengen waarbij yoga, voeding, kruiden en andere zelfreinigingsmogelijkheden een belangrijke rol spelen.

Herkennen van patronen

Het vraagt er om een zelfstudie te ondergaan. Het herkennen welke patronen gewijzigd dienen te worden is van belang, zoals ook het onderzoeken van wat je meer nodig hebt en wat je juist minder dient te doen, zodat je de eigen balans weer herkent en naleeft. Dosha’s hebben namelijk van nature de neiging uit balans te raken. Daarom is zelfkennis en de kennis van reinigingsmogelijkheden belangrijk voor het behoud van gezondheid.

Dosha betekent in het Sanskriet: Dat wat verandert, fout of vlek 

Hoewel de dosha’s vata, pitta en kapha bij iedereen in meer of mindere mate door het hele lichaam voorkomen, is er een accent op bepaalde delen van het lichaam.