Pranayama (energiebeheersing)
Pranayama is vanuit de yoga filosofie gesproken de belangrijkste energiebeheersing. De pranayama's worden in Nederland in twee vormen gedoceerd. Afhankelijk van de docent worden beide vormen of één van de twee vormen gegeven. De ene yoga vorm is fysiek (gericht op de ademhaling) en de andere vorm is mentaal (gericht op de energieën, prana). Het is sterk aanbevolen de pranayma's te leren van een goede docent.
1. Wat is Pranayama?
Het woord Pranayama bestaat uit 2 delen Prana en Ayana. Prana is de vitale energie bron achter alle levensactiviteiten, Ayana betekent controle. Dus Pranayama betekent “de controle van de vitale energie”. Ons leven bestaat uit bewegingen op verschillende niveau’s: fysiek, mentaal, emotioneel, intellectueel en spiritueel. Door het beoefenen en bestuderen van Pranayama leren we deze bewegingen te beheersen.
Op het fysieke niveau stimuleert de Prana de cellen om zuurstof en glucose uit het bloed te halen, Prana is de energiebron achter alle activiteiten van ons lichaam. Wat de geest betreft: Prana controleert het fysieke en de fysieke en emotionele activiteiten. Onze geest heeft daar energie voor nodig, Prana is eveneens de energiebron voor onze emoties.
Controle van Prana = controle van de levensactiviteiten = Pranayama
We leren onze Prana controleren door controle van onze ademhaling. Ademen is een continu proces van bij de geboorte tot aan de dood het is een indicatie van leven. De ademhaling wordt automatisch gecontroleerd door ons autonoom zenuwstelsel maar kan ook door onze wil gecontroleerd worden. We kunnen ons autonoom zenuwstelsel leren controleren door het beoefenen van Pranayama.
2. Het Pranische Lichaam (Pranayama Kosha)
De pranische lucht of Vayu beweegt door het hele lichaam gelijk energiestromen. Het kan vergeleken worden met elektro magnetische velden waar de energie constant in beweging is. Er bestaan 5 belangrijke Vayu “stromen” of energiestromen: apana, prana, samana, udana en vyana. Dit zijn verschillende manieren van de vayu of energiestroom om zich te uiten, net zoals verschillende onderdelen van het lichaam van een persoon zijn lichaam compleet maken.
De opname van de Prana gebeurt in de borststreek (van het diafragma tot aan de keel) en dit controleert het hart en de longen. Het opnemen van de pranische energie is de belangrijkste functie van Prana Vayu. Prana vayu zorgt voor de inwaartse beweging van de subiele kosmische kracht. Eliminatie – zijnde een beweging naar buiten – gebeurt via het urinair/excretie stelsel en de reproductie organen en wordt bestuurd door de Apana (van de navel tot aan de perineum). Tussen de Prana en de Apana, ter hoogte van de maagstreek, controleert Samana het verwerken van de voedingswaren. Behoud en een continue rotatie van de energie is het werk van Samana. Udana verfijnt de stijgende energie en zorgt voor de gelaatsuitdrukkingen de rotatie met de klok mee van de energie in het hoofd, de keel, de handen en de voeten. De controle en de penetratie van de energie door het hele lichaam is het werk van Vyana.
Pranayama is meer dan gewone ademhalingstechnieken. Het gaat niet alleen maar om controle van de ademhaling maar ook op technieken om de hoeveelheid Prana in het lichaam te activeren naar een hogere frequentie. We beoefenen Pranayama om de pranische processen in ons lichamen te begrijpen en te controleren. Ademen is de directie weg om Prana op te doen en de manier waarop we ademen veroorzaakt pranische vibraties in ons lichaam die ons hele zijn beïnvloeden.
Pranayama – Kumbhak: Patanjali stelt dat Pranayama de pauze is tussen de inademhaling (Purak) en de uitademhaling (Rechak). Een dergelijke pauze tussen inademhaling en uitademhaling wordt Kumbhak genoemd. Het inhouden van de ademhaling is uiterst belangrijk omdat het de Prana langer de kans geeft om zich te assimileren en de uitwisseling te verzorgen van zuurstof en carbo-dioxide in de cellen. Het beoefenen van Purak en Rechack dient te gebeuren door de controle van de in- en uitademhaling. Deze controle moet traag, vlot, uniform en gelijkmatig verlopen.
3.Verschillende types van Pranayama
Er zijn verschillende soorten Pranayama oefeningen. De oefeningen die hieronder opgenoemd worden zijn een goed begin voor je training. Zorg ervoor dat je richtlijnen krijgt van een yoga leraar of een Guru, ga geen Pranayama beoefenen zonder de juiste begeleiding.
1. Diepe Ademhaling
De diepe ademhaling is de techniek waar je het beste mee begint al je Pranayama wilt beoefenen. De techniek houdt in dat je uitademhaling twee maal zo lang is als je inademhaling. Als beginnende yogi kan je bijvoorbeeld 4 tellen inademen en 8 tellen uitademen. Je zal snel merken dat dit zeer rustgevend is en dat je er op een natuurlijk manier energie van opdoet. Het heeft bovendien als voordeel dat je je longen volledig leert gebruiken waardoor je ze ook tot in het uiterste puntje zuivert.
Bij iedere diepe inademing ademen we:
• Hoeveelheid lucht: 600 cc
• Gebruikte lucht: 450 cc
• “Dode” ruimte: 150 cc
• Zuurstof: 25%
Analyse van de ingeademde lucht:
• Totale longcapaciteit: 6000cc
• Reserve voor de inademhaling: 3000cc
• Reserve voor de uitademhaling: 1500cc
• Vitale capaciteit van de longen: 4500cc
• Restvolume: 1350cc
• Dode ruimte: 150cc
2. Surya Bhedan
Dit is een energiegevende Pranayama, wordt al wel eens vertaald als 'leer de zon kennen': adem in door het rechterneusgat, houdt de adem vast, adem uit door het linkerneusgat. Het neusgat dat niet actief is wordt gesloten door duim of pink van de rechterhand. Deze Pranayama helpt tegen luiheid en helpt gewicht te verliezen.
3. Bhasrika
Is de blaasgbalg ademhaling: is snelle ademhaling met Surya Bhedan: verhoogt de temperatuur van het lichaam.
4. Bhramari
Dit is de zoemende bij ademhaling: bij de inademhaling maak je een zoemend geluid als een mannelijke bij, en bij het de uitademhaling klinkt het als een vrouwelijke bij. Deze Pranayama heeft een rustgevend effect op de geest.
5. Ujjaji
De adem van de fysische overwinning: deze Pranayama wordt beoefend door de luchtpijp een beetje samen te trekken tijdens de inademhaling. Deze Pranayama bevordert de fysische
Terugtrekken van de energie (Pratyahara)
Pratyahara is het terugtrekken van de energie: van de zintuigen en de zinnen. Uit hara ontsta jij, verdichting van de energie. Samentrekken van lucht is vuur (jij). Zodra er waarachtige kennis is, is er licht.
Wordt bewust van je problemen en overgave daarin, maakt het zacht en ijl;
Laat energie stromen en niet stollen, want als het stolt krijg je steenvorming;
Let niet op de uitdrukking maar op de indruk.
Verbinding
Yoga heeft als doel om de harmonie te herstellen in al de energieën die door ons heen gaan, om onze natuurlijke staat van bewustzijn te vinden en te herkennen, zodat we een onverstoorbaar en innerlijk gevoel van gelukzaligheid ervaren.