Raja yoga
Raja yoga wordt ook wel de koninklijke yoga genoemd en bevat een combinatie van de volgende yogavormen: hatha yoga, bhakti yoga, jnana yoga, karma yoga en mantra yoga. Bij deze vorm (raja yoga) wordt gevraagd alles in het licht van yoga te zetten.
De leer van de raja yoga is bedoeld voor diegenen die het pad van de praktische yoga willen bewandelen en fundamentele veranderingen in hun eigen aard en bewustzijn teweeg willen brengen.
Patanjali wordt ook wel de ‘vader’ van de yoga genoemd. Hij leefde twee eeuwen vóór Christus. Het boek de Yoga-Sutras van Patanjali, uitgewerkt door I.K. Taimni, is de basisliteratuur voor degene die yoga bestudeerd. In dit boek wordt het achtvoudige pad aangegeven als richtlijn voor bestudering.
De Raja yoga in Nederland groeit meer en meer. Vanwege de specifieke doelen van Raja Yoga bleek het noodzakelijk dit uit te drukken in een samenwerkingsverband om Nederland duidelijk te maken dat deze op realisatie gerichte vorm van yoga de klassieke yoga vorm is, gebaseerd op de Himalayatraditie. In acht stappen, bekend door de grote vader van deze yoga vorm, Pantañjali, vindt de hiervoor geschikte mens een weg van acht treden die bij inzet en discipline, in zeer korte tijd kunnen leiden naar algehele realisatie ofwel bevrijding.
Zelfkennis
Bevrijding van onze aardse bindingen - ofwel het loslaten van de identificaties met het fysieke, astrale en mentale lichaam - is het uiteindelijke doel van het menszijn, maar dat kan alleen lukken door waarachtige zelfkennis te ontwikkelen. Een belangrijk middel daartoe is de lessen van het leven te accepteren en te leren inzien dat elke spirituele ontwikkeling gebaseerd is op de realisatie van de vijf yamas of disciplines en de vijf niyamas of morele gedragscodes, de eerste twee zo belangrijke stappen van het achtvoudige pad volgens Patañjali. De openbaring van het zuiverste en puurste in onszelf en de realisatie van het hoogste geestelijk evenwicht (samadhi) is mogelijk door het Raja yoga pad in ons dagelijks leven te integreren.
Raja yoga
Raja yoga volgt het achtvoudige pad van Patajali:
Yama's
Morele principes van het opgeven van bepaalde -niet wenselijke- gewoonten. Je weigert om je te laten leven door oude patronen die je belemmeren.
Niyama's
Morele principes van het aanleren van nieuwe, wenselijke patronen, die constructief zijn in je leven.
Âsanas
Lichaamshoudingen, dit zijn de fysieke oefeningen waar yoga in het westen bekend om is geworden. Zij bevorderen gezondheid en vitaliteit, zorgen voor geestelijke en lichamelijke ontspanning en bereiden zodoende voor op meditatie.
Prânâyâma
Oefeningen voor de ademhaling en de subtiele ‘prâna' of energiestromen, waarmee verdere beheersing over energie en vitaliteit wordt verkregen.
Pratyahâra
Dit is het terugtrekken van de zintuigen en het naar binnen richten van het denkvermogen. De zintuigen -en daarmee ook het denkvermogen- zijn gewoonlijk naar buiten toe gericht en een groot deel van ons dagelijks bewustzijn wordt in beslag genomen door het verwerken van indrukken van buitenaf. Daarmee dwarrelen onze gedachten van het een naar het ander. Pratyahâra is een noodzakelijke stap ter voorbereiding van meditatie.
Dhârana
Concentratie, het vermogen om de aandacht te kunnen houden bij een onderwerp wat je kiest, zonder je daarbij te laten afleiden. Wanneer het denkvermogen naar binnen is gericht, zoals beschreven bij pratyahâra, dan is er nog de afleiding die van binnenuit ontstaat, emoties en gedachten die rond gaan tollen. In concentratie wordt de aandacht gericht en vastgehouden.
Dhyâna
Meditatie, volgens Patañjali is meditatie: het éénpuntig kunnen richten van de aandacht. Dat wil zeggen, niet alleen bij een onderwerp kunnen blijven, maar slechts één beeld, één gedachte in het bewustzijn hebben. De concentratie wordt hierbij zodanig gebundeld tot een punt, dat zij veel krachtiger is. Dit is vergelijkbaar met de punt van een spijker of punaise, de kracht waarmee er op de kop geslagen wordt, is in de punt groter, omdat het oppervlak kleiner is, hierdoor wordt het de muur in gedreven. Zo wordt het denkvermogen in meditatie een diepere laag van het bewustzijn in ‘gedreven'.
Samâdhi
Contemplatie, dit is wat ook wel hogere meditatie wordt genoemd, waarbij voorbij mentale begrenzingen wordt gegaan. Wat in onze taal de dichtste benadering is van dit directe weten is intuïtie. Intuïtie is voor de meeste van ons echter iets wat ons bij tijd en wijle overkomt in een glimp en wat lang niet altijd betrouwbaar schijnt. In onze maatschappij zijn we niet gewend om intuïtie te gebruiken. We zijn niet getraind in direct waarnemen en onze intuïtie is vaak vertroebeld door emoties, begeerten en gedachten. In meditatie trainen we intuïtie en onderscheidingsvermogen om het directe weten te leren onderscheiden van zelfgecreëerde gedachten en illusies.
Patañjali beschrijft de weg van meditatie in de Yoga Sûtras om uiteindelijk: ‘... gevestigd te zijn in je eigen, essentiële en fundamentele aard.' (I, 3) Kortom, te zijn wie je werkelijk bent!
Samyama
Uiteindelijk komen alle acht stappen van Patañjali samen in Samyama. In Samyama vinden concentratie, meditatie en contemplatie tegelijkertijd en geïntegreerd plaats. Dan is het mogelijk om geconcentreerd bezig te zijn, met de aandacht éénpuntig gericht en het bewustzijn uitstijgend boven de dualiteit, waarbij er direct weten is. Dit kan in het hier en nu en in ons dagelijks leven.
Hiermee is meditatie niet alleen een manier om het eigen bewustzijn te verruimen, maar tevens een manier om ten volle in het leven te staan, in het hier en nu te zijn. Meditatie is niet alleen een weg naar binnen, het is tevens een weg naar buiten, de wereld in!