Yama & Niyama

Yama & Niyama zijn de leefvoorschriften van Patanjali 

Verwoord voor het moment van NU

YAMA

De yama's geven richting aan de vraag wat je als yoga-studerende beter niet zou kunnen doen. De yama's zijn wenselijke etnische onthoudingen. Universele morele geboden, morele principes of weigeringen die je tracht meer en meer tot stand te brengen. Yama betekent de beheersing over je geest, gedachten, intellect en ego.

De yama's zijn een soort natuurwetten die voor iedereen toepasbaar zijn. Ze beschrijven hoe we met elkaar (de buitenwereld) om kunnen gaan. In relatie tot al onze waarnemingen ontstaan er veel hindernissen in het leven. Yama installeren in je dagelijkse leven heeft het doel harmonie te brengen in al onze vormen van relaties. Je bent verbonden door vijf wijzen (zintuigelijke waarneming en handeling) met je medemensen, dingen en dieren, met andere woorden met de hele schepping. De levenskunst voor de juiste beheersing.

Yama vraagt ons te onthouden van geweld, leugen en bedrog, diefstal, onkuisheid en hebzucht. Yama brengt ons terug tot hun ware essentie: harmonie en vrede. Patanjali noemt yama (mahaavrata) letterlijk: een grote gelofte. Daarmee bedoelt hij dat het van toepassing is voor alle wezens, waar ook ter wereld. In relaties is er altijd sprake van geweld of geen geweld, al is het maar verbaal geweld of psychisch geweld, van waarheid of onwaarheid, feiten of verzinsels. Iedereen wordt hiermee geconfronteerd. In iedereen leeft een seksuele kracht die op de juiste manier dient te stromen. En iedereen dient zijn hebzucht aan banden leggen. Vanuit Zachtheid en Liefde.

Deze vijf morele disciplines zijn essentieel voor de geestelijke ontwikkeling. In vele opzichten zijn deze disciplines universeel. Het zijn morele aspecten die in elk leven thuishoren. Het maakt ons bewust ons op deze punten richten, dat men zich zuivert en daarmee de eerste bewuste stap zet op weg naar het volledig bewust worden. Men begint met het goede naar buiten toe te richten opdat men zich kan spiegelen in het leven. Wat men niet wil dat u geschiedt, doe dat ook naar anderen niet.
Mahatma Gandhi zei: "Er is genoeg op deze wereld om te voorzien in wat iedereen nodig heeft, maar niet in wat iedereen begeert”. 

Yama geeft een evenwicht om juiste relaties te scheppen zodat yogabeoefening mogelijk wordt.
 

De vijf yama's zijn:
 

Geweldloosheid

Fysiek geweld in daden, maar ook in woorden en gedachten. Oorzaak van geweld wordt vaak buiten onszelf gezocht, maar zit in onszelf. Oorzaak “ieder mensje heeft een wensje”ofwel persé willen of moeten. Gehechtheden (aan materie, leven, ego) opgeven: door bewustzijn/alertheid, liefdevol zijn en overgave/acceptatie.

Waarheidslievendheid

Wat we met de zintuigen waarnemen is niet de waarheid. De bedoeling is om de waarheid die al in ons zit terug te vinden. Lippen en hart op één lijn te krijgen. Eerlijkheid t.a.v. onszelf en ons denken. Oprecht zijn. Wie de waarheid spreekt, zwijgt meestal. Pad voor de moedigen. Trouw zijn aan de waarheid, met of zonder goedkeuring van de ander. Niet bang zijn om alleen te gaan.

Niet stelen 

Stelen in daden, maar ook woorden en gedachten. Om er zelf beter van te worden. Hebberigheid. Het willen hebben. Maar er valt niets te halen, alles passeert slechts. Met lege handen doodgaan en weer geboren worden. Er is van alles genoeg als je in harmonie leeft met de wet van geven en nemen.

Onthouding

Wees matig met sex en hou het bij één partner. Maar het slaat ook op eten en drinken. Wees niet gulzig, maar richt je op één wording.

Begeerteloosheid

Beteugelen van de wensen en verlangens. We willen voldoening. Dit is er pas als de wens in vervulling is gegaan. Dus is de oplossing de wensen en verlangens op te geven.

NIYAMA

De niyamas geven richting aan de vraag wat je als yoga-studerende beter wel kan doen, in al je handelingen. De niyama worden vertaald met voorschriften, inachtnemingen. Waar de yama gaan over datgene wat je nalaat, datgene wat je beter niet kunt doen, gaat het dus bij de niyama juist over dat wat je wél dient te doen. Ze worden dan ook de morele voorschriften genoemd.

Niyama is de tweede stap op het achtvoudige yogapad uit Patanjali's Yoga Sutra's. De vijf niyama zijn wenselijke individuele discipline, gedragsregels, van betreffende reinheid, tevredenheid, soberheid, zelfbeschouwing en toewijding aan het Allerhoogste.
 

Langzaam maar gestadig onderzoek doen naar jezelf, je zelfbeheersing vergroten. Hoe dienen je om te gaan met je eigen lichaam en geest? Niyama is de beoefening om meer positieve waarden aan je leven te geven.

Opvallend is de vergelijking met de tien geboden uit de Bijbel. Deze laatste zijn dikwijls geassocieerd met schuldbesef, zonde en straf. Patanjali echter zegt niets over schuld, zonde en straf en evenmin wordt in de Vedas hierover gesproken. Het gaat dan ook niet om het onderdrukken van iets wat je wél graag zou willen, maar niet mag. Je mag in principe alles. Het gaat hier om vrije keuze van je gedachtes en om inzicht in onze bestemming op aarde met de bedoeling om bewust en in harmonie te leven, met de nadruk op het laatste. Het gaat om principes van juist denken en vandaar uit te handelen waardoor je je van binnen goed kunt voelen. De yama gaan dan ook verder dan welke geboden dan ook. Het gaat om JUISTheid volgens de wetten van Dharma en Karma, zowel in gedachten, als in woorden als in daden. 

Als we beseffen dat iedere gedachte een rimpeling geeft in de grote oceaan van ‘trilling’ waaruit onze creatie bestaat, dan kunnen we eenvoudig begrijpen welke gevolgen onjuiste gedachten, op grotere schaal kunnen hebben. We kunnen onszelf dan vanuit dit inzicht overtuigen om onze aangeleerde automatismen onder de loep te nemen en vanuit dit inzicht te veranderen of te transformeren.
Er is een individueel licht en een Universeel Licht. Het individuele licht kan niet worden gescheiden van het Universele Licht, het is er deel van. Er is slechts sprake van een illusoire afgescheidenheid. Een druppel is immers gelijk aan en deel van de oceaan. Je beperkte kleine zelf, de druppel, overgeven aan dit grote Zelf, dit Licht en ermee EEN- worden, is Ishvara Pranidhana.
 

De vijf Niyamas zijn:
 

Zuiverheid

Zowel van lichaam als geest. Lichaam door zuiver voedsel en schone omgeving. Mantra-zingen.
 

Tevredenheid

Of het nu meezit of tegen.
 

Aanvaarding

Verdragen, niet vanuit de onderdrukking, maar vanuit inzicht. Oefening in evenwichtigheid. Geen last is dan te zwaar.
 

Zelfstudie

Er zijn middelen als boeken en geschriften en lezingen van wijzen en geleerden. Maar het gaat om bewust worden en om eerlijk naar jezelf te kijken. Waarnemer worden en naar binnen kijken en het Zelf worden. Komen we later nog op terug.
 

Overgave

Niet vanuit zwakte, slapjanus worden, maar vanuit een vrije keuze, dit geeft een ongelooflijk krachtige innerlijke staat. Het is een innerlijk proces: overgave aan het hogere Innerlijke Zelf. “Uw wil geschiede” zonder innerlijke weerstand.
 

De yama en niyama zijn neergeschreven in allerlei vedische geschriften, zoals de Yoga Sutra's van Patanjali,  Shandilya en de Varahu Upanishads, Hatha Yoga Prapadika door Gorakshanatha, de Tirumantiram .

De Kunst van het LEVEN
Samengesteld door Sander van der Kruk
School voor Vedische levenskunst